İsminden de anlaşılacağı gibi ahşap çatıların esas taşıyıcı elemanı ahşap çubuklardan meydana gelen kafes sistemidir. Çubukların bağlantıları düşey düzlemde olup, kafes sistemleri birbirleriyle bağlanır ve beraber çalışmaları sağlanır. Üzerinde ayrıca kafes sistemleri bağlayan aşık denen ahşap elemanlar mevcuttur. Aşıklar, eğilimli doğrultuda merteklere bağlanır. Bunun üstüne de çatı kaplaması olarak ahşap tahtalar çakılır. Üstü ise çatı kiremitleriyle kaplanır. İstenirse bu araya bir izolasyon tabakası konulur. En yaygın, ısı tasarruflu çatı kaplaması günümüzde bu şekilde yapılmaktadır. Kiremite alternatif olarak bazı sanayi yapılarında eternit veya çinko oluklu levhalar da kullanılmaktadır. Bu şekilde çatıyı ahşap tahtalarla kaplamaya gerek yoktur; çünkü ara bir mesnet gerekmeksizin 8m gibi oldukça büyük açıklıklarda dahi kullanılabilir.

Ahşap malzeme yanma esnasında yüzeyde karbon tabaka oluşturur ve alevin iç kısımlara ulaşmasını engeller. Böylece yangın dayanımı açısından bilinenin aksine ahşap, yangına karşı çelik ve betonarme malzemelere göre daha güvenlidir.
Ahşap ısı iletkenliği düşük bir malzemedir ve bu özelliği sayesinde yangın esnasında yangın iletimi yavaş olacağından, yangına karşı dayanımı da arttıracaktır.
Ahşap kömürleşme ve ısı iletme özelliği sayesinde yangına karşı yine yapı malzemesi olan çeliğe oranla 3-9 kat arasında fazla dayanım gösterir.

Basit çatılar geleneksel dülgerlik kurallarına göre tertiplenirler ve çatıyı oluşturan elemanlar, koruyucu en üst örtüden başlayarak şu adlar ve sıraya göre yer alırlar. 

ÇATI ÖRTÜSÜ

Çatı örtüsü, yağmur ve kar sularının bina içerisine önleyen en üst koruyucu örtüsüdür. 

ÇATI KAPLAMASI

Örtü malzemelerinin özelliğine göre tüm çatıyı örten ahşap kaplama veya seyrek kadronlardan oluşur.

MERTEKLER

Mertekler, üzerine ahşap kaplamanın veya kadronların çivilendiği kirişlerdir. Bu kirişlerin mesnetleri aşıklar olup aşıklar arası açıklığı ve taşıyacakları yüklere göre, kesitlerini hesap etmek gerekir. Ancak dülger işi yapılarda alışılmış, denenmiş, geleneksel boyutlardan yararlanmak mümkündür.

AŞIKLAR

Aşıklar merteklere mesnet teşkil eden taşıyıcı kirişlerdir. 3 – 3,5 m den sonra kesitlerinin statik hesapla saptanması gerekir. Geleneksel yapılarda denenmiş ahşabın da statik kontrolü yapılmalıdır. Aşıklar çatıda bulundukları yere göre, damlalık aşığı, ara aşık mahya aşığı adını alırlar. 

DİKMELER

Genel olarak, oturtma sistemlerde aşıkların oturduğu mesnetler olarak tarif edilebilirler ve bir taşıyıcı mesnede, duvar veya kolona otururlar. Dikmeleri duvar veya kolonlarına oturtmak veya bırakma kirişlerinden yararlanmak mümkündür.

BIRAKMA KİRİŞİ

Dikmeler, aynı düşey düzlemde duvar bulunmaması halinde bırakma kirişleri üzerine oturtulur. Bu kiriş münferit yük taşıyan ve eğilmeye çalışan bir kiriş olarak hesap edilir. Dikmenin mesnetten uzaklığının 1 m den fazla olmaması gerekir. 

RÜZGAR BAĞLANTILARI

Mertekler altına, çapraz olarak ve yarım geçmelerle çakılan, mertek boyutunda kadronlardır. Rüzgarın neden olabileceği hasarları önlerler.